Say tàu xe là nỗi ám ảnh của nhiều người. Thậm chí họ rất ngại khi phải di chuyển bằng các phương tiện gây ra triệu chứng này như ô tô, tàu, xe bus,… Vậy nguyên nhân của triệu chứng này là gì và có cách nào để chống say tàu xe hay không? Cùng tìm hiểu với Web Gia Đình nhé!
MỤC LỤC
Những sự thật có thể bạn chưa biết về say tàu xe
- Không có sự khác biệt giữa say tàu xe và say sóng
- Những cá thể động vật không có hệ thống tiền đình (giúp giữ thăng bằng) sẽ không bị hiện tượng say tàu xe.
- Nếu không có cơ quan cảm nhận chuyển động ở tai trong thì bạn sẽ không bị say tàu xe. Điều đó cho thấy tai trong có vai trò quan trọng trong chứng rối loạn này.
Nguyên nhân dẫn đến say xe?
Say tàu xe là cảm giác hình thành khi chuyển động cảm nhận trong tai, chuyển động cảm nhận ở mắt và cảm nhận ở cơ bắp xung đột với nhau. Khi đó, não bộ không thể xử lý tất cả các tín hiệu xung đột này, gây cho cơ thể cảm giác chóng mặt và buồn nôn.
Có rất nhiều nguyên nhân gây say xe khác nhau:
- Huyết áp thấp: Những người có huyết áp thấp thường có triệu chứng hoa mắt, chóng mặt và đau đầu. Vì vậy khi đi xe sẽ rất dễ bị tụt huyết áp và gây say xe nặng.
- Do phản xạ thần kinh: Trường hợp ăn quá no hoặc bị đói, đang bị ốm, cơ thể mệt mỏi có thể khiến bạn bị say tàu xe.
- Dịch tiết ra từ bên trong tai: Trong quá trình đi xe trong tai sẽ tiết ra một số dịch gây cảm giác buồn nôn và say xe khó chịu.
- Tiền đình bị rối loạn: Khi di chuyển trên xe đường xóc, đặc biệt là đi máy bay rung lắc sẽ khiến cho mạch máu ở tai bị co thắt và làm tăng thể tích các chất nội dịch gây rối loạn tiền đình. Đây cũng là một trong những nguyên nhân thường gặp gây say xe.
- Do tâm lý: Có người chỉ cần nhìn thấy xe đi qua thôi là đã say rồi. Chính tâm lý không ổn định như vậy là yếu tố hàng đầu khiến bạn say tàu xe.
Nguyên nhân đằng sau của say tàu xe:
Tai trong là một phần của hệ tiền đình có chức năng xử lý các thông tin thuộc về kiểm soát sự thăng bằng của cơ thể và những chuyển động của mắt. Tai trong có nhiệm vụ kiểm soát cảm giác cân bằng của cơ thể.
Ống bán khuyên chứa dịch lỏng chuyển động khi đầu di chuyển. Xoang nang và cầu nang nhạy cảm với trọng lực. Những bộ phận này phát tín hiệu để não bộ nhận biết khi cơ thể đứng lên hay ngồi xuống.
Não bộ nhận tín hiệu từ các bộ phận ở tai trong, và thường hiểu được những tín hiệu này. Tuy nhiên, đôi lúc não bộ cũng bị rối. Ví dụ, sau một chuyến đi tàu dài, bạn sẽ có cảm giác dập dềnh như khi ngồi trên xe dù đã đi xuống.
Vậy có thể kết luận nguyên nhân chính dẫn tới say tàu xe là: Não bộ nhận tín hiệu từ các bộ phận ở tai trong, và thường hiểu được những tín hiệu này. Kết quả là bạn bị say tàu xe.
Các triệu chứng say tàu xe
1. Các triệu chứng thường gặp:
- Buồn nôn
- Nôn
- Xanh xao
- Đổ mồ hôi
- Chảy nước dãi
- Khó thở, hơi thở ngắn
- Chóng mặt
- Buồn ngủ
- Có cảm giác khó chịu không khỏe
- Đau đầu
- Ngáp
2. Các triệu chứng say tàu xe nặng
Khi say xe nhẹ ở mức độ thông thường bạn sẽ có triệu chứng khó chịu trong người, đau đầu, chóng mặt và buồn nôn,… Đặc biệt khi tuyến nước bọt hoạt động để điều tiết các chức năng sẽ khiến bạn cảm thấy chóng mặt, nôn, bụng đói cồn cào và rất mệt mỏi.
Có trường hợp say tàu xe sẽ bủn rủn chân tay và đi không vững, đầu óc quay cuồng nhận thức kém hơn. Tuy nhiên, sau khi xuống xe tiếp xúc với không khí bạn sẽ cảm thấy thoải mái hơn, nhưng vẫn cảm thấy mệt mỏi trong người.
Những người thường bị say tàu xe
Bất cứ ai đều có thể bị say tàu xe, nhưng đối tượng phổ biến nhất là trẻ em và phụ nữ có thai. Không giống như cảm lạnh, say tàu xe không phải bệnh lây nhiễm.
15 phương pháp trị say xe đơn giản, hiệu quả
Có rất nhiều cách trị say xe nặng khác nhau, cụ thể:
1. Ngủ đủ giấc trước khi khởi hành
Khi thức bạn sẽ cảm thấy mệt mỏi, đau đầu và choáng váng càng dễ say xe hơn. Do đó, bạn hãy cố ngủ một giấc khi đó bạn sẽ chìm sâu vào giấc ngủ và không còn cảm thấy say xe nữa. Đây cũng là một mẹo chữa say xe nặng siêu hữu ích, nhiều người thậm chí lên xe ngủ từ đầu tới cuối chuyến nên chẳng biết say xe là gì. Tuy nhiên, lưu ý nếu không ngủ được bạn cũng nên tránh lạm dụng thuốc say xe.
2. Ăn nhẹ một chút trước khi lên xe
Đôi khi bụng đói cũng là nguyên nhân gây say xe, vì khi đói bụng cồn cào khiến bạn bị tụt huyết áp, chân tay bủn rủn và chóng mặt dễ say xe hơn. Vì vậy, trước khi xuất phát bạn nên lót dạ một chút cho dạ dày khỏi đói nhưng không nên ăn quá no sẽ dễ say xe hơn đó.
3. Lựa chọn vị trí ngồi thích hợp
Lựa chọn vị trí ngồi thích hợp cũng là một cách hay để chữa say xe nặng. Thông thường vị trí ngồi ở đầu hoặc ở giữa sẽ ít say xe hơn so với ngồi ở dưới cuối xe. Nguyên nhân là vì, phần đầu và giữa xe chỗ ngồi sẽ êm hơn và phần cuối xe thường rất xóc. Vì thế, nếu không may lên xe mà chỉ còn chỗ ngồi cuối thì bạn có thể mạnh dạn nhờ người khác đổi chỗ cho nhé hoặc có thể đặt trước chỗ ngồi đẹp, ít say xe.
4. Mở cửa sổ cho thoáng
Việc mở cửa sổ thông thoáng sẽ giúp bạn hít thở không khí trong lành và thoải mái tinh thần hơn, từ đó giảm bớt được tình trạng say xe hiệu quả.
5. Nhìn thẳng về phía trước
Nhìn thẳng về phía trước sẽ giúp bạn tập trung hơn về hành trình xe chạy. Khi đó não bộ sẽ hoạt động ổn định và tránh được tình trạng say xe hiệu quả. Tránh quay nhiều sang ngang, về đằng sau. Vị trí lý tưởng nhất là bạn nên ngồi đầu xe để dễ dàng nhìn được cảnh phía trước hơn.
6. Không ngồi gần người bị say xe
Không ngồi gần người bị say xe để tránh say xe. Bởi khi ngồi cạnh người bị say xe bạn sẽ có cảm giác sợ hãi và có thể say xe nhiều hơn. Do đó, khi bước lên xe thấy ghế nào có người cầm sẵn túi nilon thì bạn nên lưu ý. Còn nếu, người ngồi cạnh bạn bị say xe bạn có thể nhờ người khác không bị say xe đổi chỗ cho.
7. Sử dụng tinh dầu
Một số hương liệu như tinh dầu gừng và oải hương nguyên chất cũng có thể có tác dụng. Tinh dầu bạc hà được sử dụng để giảm triệu chứng buồn nôn cho các bệnh nhân nằm viện. Có rất nhiều cách để dùng các tinh dầu này. Bạn có thể mua một bộ khuếch tán tinh dầu di động để chuẩn bị cho chuyến đi của mình, chỉ cần sử dụng một vài giọt.
8. Dùng rễ cam thảo
Rễ cây cam thảo có thể giúp giảm cơn đau do loét dạ dày, kích thích axit dạ dày, giúp tiêu hóa tốt. Nó cũng giúp giảm đáng kể các triệu chứng nôn, buồn nôn.
9. Uống trà hoa cúc
Hoa cúc là một loại thảo dược giúp làm dịu dạ dày, giảm axít… Bạn có thể ngâm trà hoa cúc trước chuyến đi, đựng vào cốc du lịch và uống nóng hoặc lạnh tuỳ theo sở thích.
10. Ăn bánh quy để tránh say tàu xe
Một bữa ăn nhẹ như bánh quy cũng có thể giúp bạn hết buồn nôn. Những thức ăn nhiều dầu mỡ hoặc axit có thể khiến tình trạng của bạn trầm trọng hơn vì chúng khó tiêu. Ngoài ra táo, chuối, bánh mỳ… cũng là những thực phẩm tốt cho bạn.
11. Uống một ít nước
Uống một ít nước lạnh hoặc rượu gừng, nước táo cũng giúp bạn hết buồn nôn. Bạn cần tránh đồ uống có caffein như cafe, soda,… Chúng có thể khiến bạn bị mất nước và tình trạng buồn nôn sẽ càng tệ hơn.
12. Nhai kẹo cao su
Việc nhai kẹo cao su sẽ giúp não bộ được thư giãn và thoải mái, nên có tác dụng chữa say xe nặng hiệu quả. Trước khi xuất phát bạn nên chuẩn bị sẵn cho mình vài chiếc kẹo cao su nhé.
13. Chống say tàu xe bằng vỏ quýt, chanh tươi
Vỏ quýt, chanh tươi có chứa tinh dầu giúp át mùi xăng và kích thích tới hệ thần kinh giúp chữa say xe hiệu quả. Bạn có thể dùng vỏ quýt để ngửi chống say xe nặng rất tốt.
14. Ngửi bánh mì
Dùng vài mẩu bánh mì để ngửi cũng là cách hay giúp giảm chứng say xe hiệu quả. Bạn nên chuẩn bị sẵn từng mẩu bánh mì nhỏ và để trong túi, nếu cảm thấy hết mùi bạn nên thay bằng miếng bánh khác nhé.
15. Sử dụng gừng hoặc khoai tây
Bạn có thể dùng khoai tây luộc chín, giã nát rồi pha với nước ấm để uống trước khi xe khởi hành khoảng 30 phút. Hoặc có thể thái gừng thành từng lát mỏng và ngậm, vị cay nồng sẽ giúp át đi mùi xăng xe khó chịu và thoải mái hơn.
16. Đeo khẩu trang
Việc đeo khẩu trang sẽ giúp bạn tránh được mùi xe, mùi xăng, dầu, việc buồn nôn là đa số là do ngửi thấy những mùi này. Bạn cũng có thể cho thêm vài mẩu bánh mì hoặc vài miếng vỏ quýt, vỏ chanh cạnh mũi rồi đeo khẩu trang lại rất hiệu quả.
17. Bấm huyệt
Để chống say xe bạn có thể dùng ngón tay massage, bấm vào các huyệt (nằm ở khớp cổ tay, gân mu bàn tay), nếu không rõ cách xác định huyệt bạn có thể tra cứu tại google. Thông thường xe có 2 huyệt chính giúp chống say xe khi bấm đó là huyệt nội quan và huyệt hợp cốc.
18. Nghe nhạc hoặc nói chuyện để
Điều này khiến bạn bị phân tâm, không để ý đến cảm giác khó chịu đang có. Các nhà khoa học phát hiện ra rằng nghe n
19. Nhắm mắt và ngủ một giấc
Nếu buồn ngủ bạn có thể tranh thủ ngủ một giấc như vậy sẽ tránh được cơn say xe hiệu quả. Tuy nhiên, nếu đi một mình bạn nên hẹn đồng hồ báo thức hoặc nhờ người khác gọi
20. Luyện tập đi tàu xe nhiều hơn
Thường xuyên đi máy bay, tàu xe nhiều hơn cũng là cách chữa say xe hiệu quả, khi di chuyển nhiều bằng các loại phương tiện sẽ giúp bạn quen hơn và không còn cảm giác choáng váng, đau đầu khi đi xe nữa.
21. Uống thuốc chống say tàu xe
Một cách chống say xe đơn giản nhất là uống thuốc. Trên thị trường có nhiều loại thuốc chống say xe bạn có thể lựa chọn. Bạn có thể uống thuốc trước khi xe xuất phát khoảng 30 phút, không nên uống quá sớm hoặc quá muộn sẽ không có hiệu quả. Tuy nhiên bạn đừng nên lạm dụng quá sẽ gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Kết luận
Khi nắm rõ nguyên nhân của say tàu xe, bạn nên gạt bỏ tâm lý lo sợ mỗi khi đi tàu xe. Hãy thử các cách chống say tàu xe trên để xem phương pháp nào có tác dụng với bạn nhé! Hy vọng sau bài viết này, say tàu xe không còn là rào cản mỗi muốn đi chơi xa hay cần di chuyển bằng phương tiện công cộng.
>>> Xem thêm bài viết: Mẹo Nấu Ăn Hay Hữu Dụng Không Thể Thiếu Trong Bếp!
