Kombucha là một loại trà lên men được tiêu thụ nhiều vì hương vị độc đáo và lợi ích sức khỏe mạnh mẽ của nó. Nó không những đem lại lợi ích cho sức khỏe (giống như trà) mà còn giàu men vi sinh có lợi, chất chống oxy hóa, có thể tiêu diệt vi khuẩn có hại và giúp chống lại một số bệnh. Vậy Kombucha là gì? Hay lợi ích của nó đối với sức khỏe như thế nào? … Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
MỤC LỤC
Kombucha – Nấm thuỷ sinh là gì?
Kombucha là một loại trà lên men nhờ có con giống Scoby – một loại nấm men được nuôi trong nước trà (trà đen hoặc trà xanh) có đường, để tạo ra loại đồ uống sủi bọt có tính axit nhẹ. Vì thế, loại đồ uống này cũng thỉnh thoảng được gọi là trà Kombucha.
Kombucha là cái tên được người Nhật hay gọi, ngoài ra nó còn được gọi là nấm thủy sinh, nấm Trường sinh và Thủy Hoài Sâm (do người Trung Quốc gọi).
Scoby, viết tắt của cụm từ Symbiotic Colony of Bacteria and Yeast (là cộng sinh của vi khuẩn và nấm men), đây được xem là con giống để sử dụng trong quá trình lên men và sản xuất Kombucha. Hình dạng Scoby trông giống cao su, khá dày, hình tròn và màu đục với mùi nhẹ như giấm.
Lưu ý: Nếu ngửi thấy Scoby có mùi bất thường (như nấm mốc hoặc phô mai) là có thể con giống này đang bị phân rã, không thể sử dụng được.
Nguồn gốc của Kombucha có từ Mãn Châu – vốn là nơi tiêu thụ loại thức uống truyền thống này. Ngoài ra, còn có ở một số nước khu vực Đông Âu.
Kombucha hoạt động như cả vi khuẩn và nấm men; chúng sẽ phá vỡ (lên men) carbohydrate như đường hoặc tinh bột; để chuyển hóa thành rượu; carbon dioxide và axit. Vì thế, sản phẩm của Kombucha thường có ga với hương thơm nhẹ; chút vị ngọt và chua như giấm.
Hương vị đặc trưng của đồ uống Kombucha phụ thuộc vào thời gian Kombucha lên men, loại trà được sử dụng và bổ sung thêm một số thành phần khác như nước ép trái cây, thảo mộc hoặc trái cây tươi.
Lợi ích không tưởng của trà lên men Kombucha
Web Gia Đình sẽ tổng hợp một số lợi ích của Kombucha mà được các nhà khoa học đã chứng minh rằng chúng rất tốt cho sức khỏe như:
1. Là nguồn cung cấp probiotic tiềm năng
Kombucha được xem là một loại trà đã được lên men; trở thành một nguồn lợi sinh học tốt, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Trong quá trình Kombucha lên men, chúng đã tạo thành một lớp màng giống như nấm trên bề mặt chất lỏng – đây là lý do Kombucha còn được gọi là “trà nấm”; tạo ra axit lactic (cũng được tìm thấy trong giấm) và một số hợp chất axit khác; xuất hiện nồng độ cồn, khí làm cho đồ uống Kombucha có ga.
Ngoài ra, một lượng lớn vi khuẩn cũng phát triển trong hỗn hợp. Tuy hiện nay vẫn chưa có bằng chứng nào về lợi ích của chế phẩm sinh học của Kombucha; nhưng nó có chứa một số loài vi khuẩn như: axit lactic – có lợi ích về chức năng sinh học. Probiotic cung cấp các vi khuẩn khỏe mạnh; có lợi cho đường ruột, giúp tiêu hóa tốt, chống viêm và thậm chí giảm cân.
Vì thế, trong chế độ ăn uống hằng ngày; bạn có thể nghĩ đến việc bổ sung đồ uống Kombucha để cải thiện sức khỏe của bạn khi có thể.
2. Có nhiều lợi ích như trà xanh
Khi Kombucha được lên men trong trà xanh; thì đồ uống của chúng sẽ mang lại nhiều lợi ích như bạn uống trà xanh vậy, như:
- Giảm cân và kiểm soát lượng đường trong máu.
- Chứa nhiều hợp chất hoạt tính sinh học, như polyphenol – có chức năng như chất chống oxy hóa mạnh mẽ trong cơ thể.
kombucha Có nhiều lợi ích như trà xanh
Nhiều nghiên cứu cho thấy việc uống trà xanh thường xuyên có thể làm tăng số lượng calo bạn đốt cháy; giảm mỡ bụng; cải thiện mức cholesterol; giúp kiểm soát lượng đường trong máu; giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt, vú và ruột kết.
3. Ức chế sự phát triển vi khuẩn có hại
Kombucha rất giàu polyphenol (vốn có nhiều trong trà) và axit axetic (có nhiều trong giấm) – cả hai chất này đều được chứng minh rằng đều có khả năng làm ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và nấm men có hại.
Kombucha khi được nuôi trong trà đen hoặc trà xanh. Dường như sẽ mang đặc tính kháng khuẩn mạnh; nhất là khả năng chống lại vi khuẩn gây nhiễm trùng và nấm men Candida.
4. Giàu chất chống oxy hoá
Kombucha giàu chất chống oxy hóa – vốn là những chất chống lại các gốc tự do, hay các phân tử phản ứng phá hoại, gây hỏng các tế bào trong cơ thể.
Nhiều nhà khoa học tin rằng chất chống oxy hóa từ thực phẩm và đồ uống, sẽ tốt cho sức khỏe hơn là khi bổ sung chất chống oxy hóa bằng hình thức khác. Vì thế, đồ uống làm từ Kombucha, đặc biệt là khi được nuôi trong trà xanh, sẽ lại càng có tác dụng chống oxy hóa nhiều hơn cho cơ thể bạn.
Một số nghiên cứu thử nghiệm khi cho chuột uống Kombucha thường xuyên, kết quả làm giảm độc tính ở gan do hóa chất độc hại gây ra, thậm chí trong một số trường hợp đạt hiệu quả ít nhất đến 70%.
5. Giảm nguy cơ mắc bệnh tim
Kombucha đã được chứng minh là có thể cải thiện mức độ cholesterol xấu LDL và cung cấp cholesterol tốt HDL trên cơ thể chuột (có nhiều điểm tương đồng trên cơ thể người). Vì thế, Kombucha có thể cải thiện đáng kể về dấu hiệu của bệnh tim, chỉ trong 30 ngày.
Trên thực tế, những người uống trà xanh có tỉ lệ mắc bệnh tim thấp hơn khoảng 31% cùng với một lợi ích khác về mặt sức khỏe. Do đó, khi Kombucha được nuôi trong trà xanh, nó cũng có tác dụng giống như vậy!
6. Làm chậm quá trình tiêu hoá carbs cho bệnh tiểu đường loại 2
Việc sử dụng Kombucha đã từng được chứng minh là có thể cải thiện một số dấu hiệu của bệnh tiểu đường loại 2 trên cơ thể chuột, gồm cả lượng đường trong máu.
Như chúng ta đã biết, bệnh tiểu đường loại 2 ảnh hưởng đến hơn 300 triệu người trên toàn thế giới. Căn bệnh này liên quan đến lượng đường trong máu cao và kháng insulin. Vì thế, đã có một nghiên cứu trên chuột mắc bệnh tiểu đường cho thấy rằng: Kombucha có khả năng làm chậm quá trình tiêu hóa carbs, đồng thời làm giảm lượng đường trong máu cũng như cải thiện chức năng gan và thận.
Hơn thế nữa, khi Kombucha được nuôi trong trà xanh, nó cũng có tác dụng làm giảm lượng đường trong máu – giống như trà xanh. Nói một cách khác, những người thường uống trà xanh (hay đồ uống Kombucha được lên men trong trà xanh) sẽ giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh tiểu đường thấp hơn 18%.
7. Ngăn chặn tế bào ung thư phát triển
Ung thư là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu thế giới, nó liên quan đến sự đột biến và tăng trưởng tế bào nằm ngoài tầm kiểm soát.
Trong nhiều cuộc nghiên cứu chứng minh rằng Kombucha có khả năng giúp ngăn chặn sự phát triển và lan rộng của các tế bào ung thư nhờ nồng độ polyphenol (vì Kombucha được nuôi trong trà) và chất chống oxy hóa cao.
Mua trà Kombucha ở đâu? Mua con giống Scoby ở đâu?
Trong thời điểm hiện tại, Kombucha tuy không phải là một loại thức uống quá phổ biến tuy nhiên bạn có thể tìm mua Kombucha khá dễ dàng trên một số diễn đàn hoặc fanpage nhóm về nấm men.
Ngoài ra, bạn có thể mua tại một số địa chỉ mua uy tín khi tìm trên Google, hoặc một số trang thương mại điện tử với giá dao động từ 40 – 100 ngàn đồng/1 con giống Scoby. Tuy nhiên chất lượng khi mua online cũng khó đảm bảo, vì thế bạn cần phải cẩn trọng và lựa chọn cửa hàng uy tín để mua.
Còn nếu bạn có quen người nuôi Kombucha thì hãy cứ mạnh dạn xin một miếng về nuôi nhé vì sau khi nuôi một thời gian, miếng Scoby sẽ liên tục phát triển trở nên dày hơn (có khi bằng cả một gang tay), nên việc tách một lớp mỏng ra cho bạn cũng không có ảnh hưởng gì cả.
Hoặc nếu bạn là một người thích tự tay làm tất cả mọi thứ thì vẫn có thể tự làm cho mình một con giống Scoby tại nhà bằng cách sử dụng con giấm nuôi.
Cách nuôi Scoby trong trà Kombucha
Để nuôi cong giống Scoby trong trà, bạn có thể tiến hành một số bước gợi ý sau:
1. Cách để nhận biết con giống Scoby tốt và con giống Scoby hỏng
Nếu bạn là người mới nuôi Kombucha lần đầu chắc hẳn sẽ rất khó để biết được đâu là loại Kombucha tốt, con Scoby như thế nào mới sử dụng được. Rất đơn giản thôi:
- Con Scoby tốt sẽ có cấu trúc dai tương tự như miếng thạch dừa, màu trắng ngà, không bị rách rưới hay chỗ dày chỗ mỏng.
- Con Scoby bị hỏng thì sẽ có màu thâm xỉn và ngã sang xám, bị rách rưới chứ không được lành lặn như con Scoby tốt. Tuyệt đối không mua Scoby có xuất hiện nấm mốc vì nếu làm trà sẽ gây ảnh hưởng sức khỏe.
2. Chuẩn bị nguyên liệu và dụng cụ
- Trà xanh, hoặc trà đen: 4g (tương đương 2 túi trà lọc).
- Đường trắng: 100g.
- Nước: 1 lít.
- Bình thủy tinh miệng rộng: dung tích 3 – 5 lít.
- Con giống Kombucha Scoby: 1 con.
Lưu ý:
- Nước trà đường dùng để nuôi Kombucha theo công thức: cứ 1 lít nước + 100g đường + 4g trà.
- Chỉ nên sử dụng bình thủy tinh vì khi lên men sẽ tạo ra axit; nếu dùng bình nhựa hoặc kim loại thì sẽ không tốt cho sản phẩm trà lên men thậm chí làm chết Kombucha.
- Nên vệ sinh và khử trùng bình sạch sẽ trước khi dùng.
3. Các bước nuôi Kombucha Scoby
- Bước 1: Đun sôi nước, thả trà vào ngâm khoảng 5 phút và cho đường vào khuấy đều. Sau đó, để trà đường thật nguội trước khi đổ vào bình thủy tinh.
- Bước 2: Rửa tay sạch, lau khô và đeo găng tay vào; rồi vớt con nấm Kombucha rửa sạch với nước để loại bỏ cặn trà bám trên nó.
- Bước 3: Tiến hành thả nhẹ nấm Kombucha vào bình trà đường; rồi dùng một miếng vải thưa phủ lên miệng bình và cột bằng sợi thun. Điều này sẽ giúp tránh côn trùng xâm nhập; cũng như tạo điều kiện cho vi khuẩn của men nấm có không khí; để trao đổi chất và dễ lên men hơn.
- Bước 4: Đặt bình nấm ở chỗ mát, tránh ánh nắng chiếu trực tiếp.
- Bước 5: Vài ngày sau, nấm sẽ sinh thêm con và chúng sẽ nổi lên mặt nước. Đồng thời cứ khoảng 3 ngày, thì bạn nên kiểm tra 1 lần về độ chua của trà nấm xem coi có hợp khẩu vị hay không?
- Bước 6: Thử trà có độ chua và độ ngọt phù hợp; hương thơm nhẹ và có chút ga, thì bạn nên dừng quá trình lên men; để sử dụng bằng cách chắt lấy nước cho vào chai khác, rồi để vào tủ lạnh dùng dần.
Đồng thời, nấm Kombucha bạn có thể cho vào lọ khác, để tiếp tục nuôi.
Lưu ý: Nếu nấm Kombucha còn nhỏ, mỏng thì không cần rửa, tránh gây rách màng trên nấm.
4. Một số lưu ý bạn cần biết khi nuôi Kombucha
- Khi vận chuyển Kombucha, bạn có thể sử dụng hộp nhựa và nước mồi (trà đường).
- Khi mua về, nếu Kombucha còn mỏng thì hãy để thêm 1 ngày trước khi tiến hành nuôi. Đồng thời pha trà đường theo độ phát triển của nấm men; như lần đầu thì khoảng 1 lít; lần 2 thì dao động từ 1.5 – 2.5 lít, cứ thế tăng dần.
- Chú ý thời gian lên men tối đa không quá 10 ngày.
- Nước mồi sau khi sinh nấm phải đổ đi; vì có thể bị thiu làm ảnh hưởng đến Kombucha.
- Có thể dùng bất kì loại trà nào để nuôi nấm, như trà xanh, trà đen; trà mạn (trà búp khô Thái Nguyên), trà vàng; các loại trà từ hoa quả khô (atiso, trà hoa cúc…); trà lipton (không vị, nhưng có thể bổ sung tinh chất và hương liệu) như trà bá tước (có bạc hà), trà đào,….
Lưu ý khi sử dụng Kombucha
Dù Kombucha mang lại nhiều lợi ích đáng kể về mặt sức khỏe người dùng, nhưng chúng ta cần phải lưu ý khi sử dụng chúng, như:
- Vì trà Kombucha có chứa gas nên bạn không nên bảo quản trong ngăn đá mà chỉ để ngăn mát,sử dụng trong vòng 1-3 ngày.
- Không dùng trà Kombucha đã lên men quá mức; bị hỏng vì lúc này hương vị và chất lượng đã bị ảnh hưởng; nếu sử dụng gây ảnh hưởng tới sức khỏe.
- Đối với những người có hệ miễn dịch yếu, bị thương, phụ nữ mang thai hoặc cho con bú cũng không nên uống trà Kombucha.
- Người mắc các bệnh dạ dày hoặc liên quan đến hệ tiêu hóa; bụng yếu cũng không nên sử dụng trà Kombucha; vì trong trà có những lợi khuẩn dễ làm cho hệ tiêu hóa bị kích ứng.
- Với người bình thường chỉ nên uống khoảng 240ml trà Kombucha/ngày vì Kombucha có chứa khá nhiều đường và calo; đặc biệt trong Kombucha cũng có chứa cồn nên khi uống nhiều có khả năng gây say.
- Đồ uống Kombucha nên được đựng trong chai, ly thủy tinh; nếu đựng trong chai, ly kim loại dễ gây biến chất; ảnh hưởng đến hương vị và chất lượng.
Lời kết
Trên đây là tất cả những thông tin cần thiết về trà lên men Kombucha và những điều lưu ý khi nuôi Scoby. Hy vọng bài viết sẽ giúp bạn đọc có trải nghiệm tốt nhất khi sử dụng Kombucha.
Nguồn tham khảo: https://www.healthline.com/
